Kalp yetmezliği, kalbin çeşitli nedenlerle değişikliğe uğraması sonucunda vücuda ve organlara ihtiyacı olan kanı yeteri kadar gönderememesi olarak tanımlanabilir.

En sık kalp yetmezliği nedeni geçirilmiş kalp krizleri sonucu kalpte hasar oluşumudur. Bazen de hipertansiyon, diyabet (şeker hastalığı), obezite, kalp kapak hastalıkları gibi ikincil hastalıklar sonucunda da kalp yetmezliği gelişebilmektedir. Pandemi döneminde de gündem olduğu gibi bazen üst solunum yolu enfeksiyonu veya ishal sonrası etken virüs kalp kasını tutabilir ve kalpte büyüme ile birlikte kalp yetmezliğine neden olabilir.

Hastalar genelde son zamanlarda yaptığı eforda kısıtlanma, yürüyebildiği yolu yürüyememe, nefes nefese kalma, yatarken nefes darlığı, gece nefes alma ihtiyacı ile kalkma, bacak şişliği, karın şişliği, ödem, göğüs ağrısı, çarpıntı, daralma şikayetlerinden yakınırlar. Özellikle gözle görülebildiği için iki taraflı bacak ödeminde vakit geçirmeden doktora başvurmak önemlidir.

Kalp yetmezliğinin en sık nedeni kalp damar tıkanıklığı yani geçirilmiş kalp krizi olduğu için hastalara tanıda kalp damar anjiyografisi (koroner anjiyografi) yapılması gerekebilir. Anjiyografi sırasında kalp damarlarında tıkanıklık saptanırsa tıkalı damarların balon veya stent ile açılması tedavi açısından faydalı olacaktır. Kalbin kasılmayan dokularının bir kısmının iyileşmesi semptomları ciddi anlamda rahatlatabilir ve hastanın uzun dönemde fayda sağlar. Anjiyografide damarlarda tıkanıklık çıkmazsa stent veya balon işlemi uygulanmaz.

Her iki tip kalp yetmezliğinde de ilaç tedavisi başlanır ve hasta takibe alınır. Özellikle ödemi olan hastalarda idrar sökücü tedavi önemlidir. Hastalar genellikle ilaçların çok sık idrara çıkardığından, yaşlı hastalar ise tuvalete yetişememekten, idrar kaçırmaktan yakınır. Ancak akciğerlerde toplanan ve bacakta toplanan fazla ödemi atmanın daha basit bir yolu olmadığı ve asıl belirtilerin vücuttaki fazla su olması nedeniyle idrar sökücülerin düzenli kullanımı önemlidir. Hasta fazla ödemini attıktan sonra duruma göre idrar sökücü dozu düşülebilir ancak tamamen kesilmesi önerilmez, çünkü tamamen kesildiğinde vücut tekrar su toplamaya başlayacaktır. İlaç değişikliklerinin mutlaka doktor kontrolünde yapılması önerilir. İdrar sökücü ilaçlar dışında kalbin eski gücünü kazanabilmesi için iki ila beş civarında değişik ilaç gruplarından ilaçlar önerilir. İlaç sayısı fazla olduğu için uyum düşebilir ancak işe yarayacak ilaçları kullanmanın hastanın efor kapasitesinde artış, nefes darlığında azalma, uykuda nefes darlığının geçmesi, hayat kalitesinin artması gibi kazanımlarının olduğunu bilmek hastayı bu yönde motive etmelidir.

İleri kalp yetmezliğinde ilaç tedavisi işe yaramadığı zaman (kalbin çalışma oranı %35 ve altında ise) ölümlerin çoğu ani kalp durmasına bağlı gerçekleştiği için kalp şok pili takılması önerilir. Şok pilleri, devamlı ritim takibi yaparak hastada ani kalp durmasına neden olacak bir ritim bozukluğu geliştiğinde tanı koyan ve tedavi eden cihazlardır. Lokal anestezi ile sol köprücük kemiğinin altına yerleştirilir. Kalbe toplardamar yoluyla gönderilen ihtiyaca göre değişen bir ila üç arasında kablo (elektrod) cihaza bağlanır böylece kalpten gelen uyarılan alınmış olur ve gerektiğinde de kalp uyarısı sağlanmış olur.

Bunun dışında günlük yaşantısı etkilenen, neredeyse yatağa bağımlı yaşayan ve hiç yol yürüyemeyen ileri kalp yetmezliği olan hastalara yapay kalp pompası görevi gören “yardımcı destek cihazı” denilen cihazlar kalp ve damar cerrahları tarafından takılabilmektedir. Bu cihazlar kalp nakline zaman kazandırması için kullanılan cihazlardır. Hasta nakil listesinde iken nakile kadar olan sürede hayatını idame ettirebilmesi için takılır. Ancak nakil sayılarındaki düşüklük nedeniyle cihaz takılan hastaların büyük kısmı nakil olamadan hayatını kaybetmektedir. Bu vesileyle organ bağışının önemini de vurgulamak isterim. Bir organ bir hayat kurtarır.