1.Tansiyon nedir?

Tansiyon, kalbin kanı damarlara pompalarken oluşturduğu basınçtır.
Normalde damar içi basınç dengededir; yükseldiğinde hipertansiyon oluşur.

2. Tansiyon nasıl ölçülmeli?

İlk kez ölçüm yapılacaksa her iki koldan ölçülmelidir.
İki kol arasında fark varsa, daha yüksek çıkan kol sonraki ölçümlerde kullanılmalıdır. İki kol arasında büyük tansiyon için 20 mmHg, küçük tansiyon için 10 mmHg fark olması normaldir.

Normal değerler nedir?

• Normal: 120/80 mmHg civarı
• Hafif Yüksek (borderline): 130–139 / 80–89 mmHg
• Hipertansiyon: 140/90 mmHg ve üzeri

Evde yapılan ölçümlerde sınır biraz daha düşüktür (135/85 mmHg).

3. Tek ölçümle tanı konmaz!

Bir kerelik yüksek ölçüm, tansiyon hastası olduğunuz anlamına gelmez.
Tanı için farklı zamanlarda, birkaç ölçüm yapılmalıdır.
Gerekirse 24 saatlik tansiyon holteri takılır.

Ev takibi

Evde sabah ve akşam düzenli ölçümler, gerçek tansiyon durumunuzu anlamak için çok değerlidir.
Ofis tansiyonu ile ev tansiyonu farklı olabilir.

4. Tansiyon neden yükselir?

Fazla tuz, stres, hareketsizlik, fazla kilo, sigara, alkol, genetik yatkınlık ve bazı hastalıklar tansiyonu yükseltebilir. Ancak temelde nedeni genetik yatkınlıktır. %95 nedeni bulunmaz. 

Çoğu kişi uzun süre hiçbir belirti hissetmez. Şikayet olmaması tansiyon hastalığının vücuda zarar vermediği anlamına gelmez. 
Ancak bazı kişilerde baş ağrısı, ense ağrısı, kulak çınlaması, çarpıntı veya yorgunluk görülebilir.

5. Ne zaman tedavi gerekir?

Tansiyon 140/90 mmHg ve üzerindeyse genellikle ilaç başlanır.
Ama risk faktörleri varsa (örneğin diyabet, böbrek hastalığı, kalp hastalığı), daha erken tedavi gerekebilir.

6. Yaşam tarzı değişiklikleri tedavinin temelidir!

• Tuzu azaltın (günde 2-3 gram, tüm besinlerden alınan tuz)
• Sebze, meyve, tam tahıllı gıdalar tüketin
• Haftada en az 5 gün 30 dakika orta hızlı tempoda yürüyün
• Sigarayı bırakın, alkolü sınırlayın
• Kilonuzu koruyun
• Stresten uzak durun

7. İlaç tedavisi nasıl başlar?

Çoğu hastada önce tek ilaç başlanır sonrasında yeterli kontrol sağlanamazsa tekrar ilaç eklenmesi gerekebilir. Bir ilacın işe yarayıp yaramadığını anlamak için en az 10 gün düzenli kullanmak gerekmektedir. 

İdeal aralık: 120–129 / <80 mmHg

Ancak herkes bu değeri tolere edemeyebilir; yaşa ve hastalıklara göre kişisel hedef belirlenir.

8. Tansiyon düşmezse ne olur?

İlaçlar düzenli kullanılmazsa veya doz yetersizse tansiyon kontrol altına alınamaz. Kontrol altına alınamayan tansiyon ise vücuttaki organlara hasar vermeye devam edecektir.
3 veya daha fazla ilaç kullanıldığı halde düşmüyorsa “dirençli hipertansiyon” denir.
Bu durumda ek testler veya ileri tedaviler (örneğin renal denervasyon) gerekebilir.

9. Düzenli kontroller çok önemlidir!

Tansiyon ilaçları ömür boyu kullanılır ama dozlar zamanla değişebilir.
Her 6 ayda bir kan testleri (özellikle böbrek fonksiyonu, potasyum, sodyum) kontrol edilmelidir.

Tedaviyi kendi başınıza kesmeyin veya değiştirmeyin.

İlaçları bırakmak, dozunu azaltmak ya da artırmak ciddi risk taşır.
“Bugün tansiyonum iyi çıktı, ilacı almayayım” düşüncesi krizlere yol açabilir.

10. Unutmayın: Tansiyon kontrolü = Kalp koruması ❤️

Kontrol altındaki tansiyon, kalp krizi, inme, böbrek yetmezliği ve görme kaybı riskini büyük oranda azaltır.
Tansiyonunuzu bilmek, sağlığınızı korumanın ilk adımıdır.