♥ Kalp kapağı nedir, neden önemlidir?
Kalbimizde kanın doğru yönde akmasını sağlayan dört kapak vardır. Bu kapaklar tam açılıp kapanmazsa kan geri kaçar (yetersizlik) ya da daralırsa geçiş zorlaşır (darlık). Bu da kalbin daha fazla çalışmasına ve zamanla yorulmasına yol açar.

♥ Kapak hastalıkları neden olur?
En sık nedenler:

1. Yaşla birlikte kapaklarda kireçlenme (özellikle aort kapağında)
2. Romatizmal kapak hastalığı (küçükken geçirilen boğaz enfeksiyonlarının kalp kapağını tutmasına takiben kapakta kaçak veya darlığa neden olur, ülkemizde halen en sık nedendir)
3. Doğumsal (doğuştan) kapak bozuklukları
4. Enfeksiyonlar (endokardit)
5. Kalp krizi sonrası kapak destek dokusunun zayıflaması

♥ Hangi şikayetler olur?

1. Çabuk yorulma, nefes darlığı
2. Göğüs ağrısı, çarpıntı
3. Baş dönmesi, bayılma
4. Ayaklarda veya karında şişlik
5. Eforla nefesin daralması veya merdiven çıkarken zorlanma
   Bu belirtiler yavaş ilerleyebilir, bazen yıllarca fark edilmeyebilir.

♥ Tanı nasıl konur?

• Doktor stetoskopla kalp seslerini dinler (üfürüm duyabilir).
• En önemli test ekokardiyografidir (kalbin ultrasonu).
• EKG, akciğer filmi veya gerekirse kalp MR’ı ya da kateterle ölçüm yapılabilir.

♥ Kapak hastalıkları ilerleyici midir?
Evet, çoğu zaman yavaş ama sürekli ilerler. Bu yüzden hafif bulgusu olanlar bile düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir. İlerlemesiyle kalp büyür, ritim bozukluğu ya da kalp yetersizliği gelişebilir. Hafif kapak bozukluklarında genelde yıllık kontrol yeterliyken ileri derece kapak bozukluklarında 3 veya 6 ayda bir kontrol önerilir.

♥ Tedavi her zaman ameliyat mı?
Hayır.

• Hafif veya orta dereceli hastalarda genellikle ilaç ve düzenli takip yeterlidir.
• Ama şikayetler artarsa veya ekokardiyografi değerleri kötüleşirse  ameliyat ya da girişimsel tedavi (kastıktan kapalı yöntem) düşünülmelidir.

♥ Ameliyat dışı tedavi seçenekleri nelerdir?

1. TAVI (Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu): Özellikle ileri yaşta, açık kalp ameliyatına uygun olmayan hastalarda kullanılır.
2. Mitral klips (MitraClip): Mitral yetersizlikte, damardan girilerek kapağın kapanması desteklenir.
3. Triküspid klips (TriClip): Sağ taraf kapak yetersizliğinde kullanılan mandallama yöntemidir.
4. Bu yöntemler, kalp açılmadan yapılabilen modern tekniklerdir.

♥ Ameliyat ne zaman gerekir?

• Kapak için yapılan kalp ultrasonunda ciddi darlık veya yetersizlik gösteriyorsa
• Kalp büyümeye başlamışsa veya ritim bozukluğu geliştiyse
• İlaç kullanımına rağmen şikayetler kontrol altına alınamıyorsa

♥ Kapak hastaları nelere dikkat etmeli?

• Ağız ve diş sağlığına özen göstermeli (enfeksiyon kalbe geçebilir).
• Enfeksiyon öncesi diş işlemlerinde doktoruna bilgi vermeli (gerekirse antibiyotik koruma uygulanır).
• Tuzu azaltmak, sigara ve alkolü bırakmak.
• Düzenli yürüyüş yapmak
• İlaçlarını aksatmamak ve düzenli kontrollerine gitmek.

♥ Erken teşhis hayat kurtarır.
Kapak hastalıkları yavaş ilerler ama fark edilmezse kalp geri dönüşsüz şekilde hasar görebilir.
Nefes darlığı, çabuk yorulma, çarpıntı veya göğüs ağrısı gibi belirtiler varsa, gecikmeden kardiyoloji uzmanına başvurmanız önerilir.